Movie Maker – muzyka i efekty dźwiękowe

Fragment przygotowywanego ebooka “Obywatel filmowiec. Movie Maker”.

---

Filmy nagrywamy na ogół z dźwiękiem, zatem dodatkowe tło dźwiękowe przydaje się przede wszystkim podczas pokazywania fotografii, aczkolwiek możliwe jest też wstawienie przyciszonego tła i do filmu.

System Windows jest dostarczany z kilkoma plikami dźwiękowymi, ale mają one jedynie demonstracyjny charakter, zatem trzeba znaleźć muzykę, którą można wykorzystać w roli tła. Oczywiście użycie materiału chronionego prawami autorskimi do prywatnych celów – dla siebie i własnej rodziny – nie będzie raczej przez nikogo ścigane, natomiast jeśli zechcesz udostępniać filmy w miejscach publicznych, jak YouTube czy Facebook, musisz znaleźć materiały dźwiękowe, które nie są obwarowane takimi ograniczeniami.

Przykładowo, bezpłatne klipy z dźwiękowymi efektami specjalnymi znajdziesz pod adresem:
http://www.freesound.org/
Aby pobierać pliki (licencja Creative Commons), musisz założyć konto i logować się.

Gdy przeszukasz Google z użyciem wyrazów kluczowych free sound effects, znajdziesz wiele stron z informacjami. Podobnie warto poszukać z użyciem free background music.

Inny cenny zbiór ścieżek dźwiękowych znajdziesz pod adresem: http://freemusicarchive.org/

Dodawanie muzyki

Aby dodać dźwięk do filmu:

• Przejdź do karty Strona główna.
• Kliknij przycisk Dodaj muzykę.
• Wskaż na dysku plik muzyczny (program obsługuje kilka formatów, w tym MP3, WAV, WMA i OGG).
• Inna technika to przeciągnięcie pliku muzycznego z dysku na interfejs projektu w Movie Makerze.

Rysunek 43 - Dodawanie muzyki

Plik z komputera jest wstawiany do projektu. Jeśli natomiast szukasz pliku muzycznego online, np. w Free Music Archive, musisz go pobrać na dysk, a potem dopiero wstawić do projektu poleceniem Dodaj muzykę.

Jeśli plik muzyczny jest dłuższy niż łączny czas trwania prezentacji, jest obcinany w miejscu jej zakończenia. Jeśli jest krótszy, trwa oczywiście do końca, a w miejscu zakończenia możesz wstawić kolejny plik muzyczny, korzystając z polecenia Dodaj muzykę w bieżącym punkcie.

Muzyka wstawiona do projektu jest widoczna jako osobna ścieżka z zielonym podlewem. Automatycznie pojawia się też karta Narzędzia muzyki. Jeśli aktywna jest akurat inna karta, dwukrotne kliknięcie ścieżki dźwiękowej wywoła kartę z narzędziami do opracowania pliku muzycznego.

Rysunek 44 - Ścieżka dźwiękowa i narzędzia muzyczne

Opracowanie pliku muzycznego

Wstawiony plik dźwiękowy jest ustawiany na początku całego filmu. Możesz jednak zmienić punkt startowy.

• Uchwyć myszą zieloną ścieżkę dźwiękową.
• Przesuń kursor myszy w prawo (lub w lewo, jeśli zaczyna się w późniejszym miejscu).

Rysunek 45 - Przesuwanie myszką punktu początkowego

Ten sam efekt możesz także uzyskać dwoma innymi sposobami, na karcie Narzędzia muzyki, w grupie narzędzi Edytowanie.

• Ustaw kursor w miejscu ścieżki filmowej, w którym chcesz rozpocząć dźwięk.
• Kliknij przycisk Ustaw czas rozpoczęcia.

Ścieżka dźwiękowa zostanie fizycznie przesunięta i dźwięk rozpocznie się w nowym miejscu ścieżki filmowej.

• Wstaw kursor w pole Czas rozpoczęcia.
• Strzałkami w górę lub w dół przewiń moment rozpoczęcia pliku dźwiękowego.

Dźwięk rozpocznie się w nowym miejscu ścieżki filmowej.

Punkt początkowy i końcowy oznacza co innego – dotyczy czasu ścieżki dźwiękowej, a nie filmowej. Przykładowo, wstawiona do projektu 180-sekundowa ścieżka dźwiękowa może się zaczynać od 13 sekundy, a kończyć na 150.

• Ustaw kursor na ścieżce filmowej/dźwiękowej i kliknij Ustaw punkt początkowy.

Program obetnie fragment ścieżki dźwiękowej na lewo od kursora (w naszym przykładzie, o 12 sekund) i przesunie pozostały dźwięk w lewo, do ustalonego wcześniej czasu rozpoczęcia. Dźwięk będzie odtwarzany w tym samym miejscu ścieżki filmowej (w punkcie Czas rozpoczęcia), ale już bez obciętego fragmentu dźwięku (innymi słowy, ścieżka dźwiękowa zostanie przesunięta w stosunku do filmowej).

Inny sposób:

• Ustaw kursor na ścieżce filmowej/dźwiękowej, wstaw kursor w pole Punkt początkowy i suwakiem zmień wartość obcięcia.

Analogicznie możesz ustawić punkt końcowy dźwięku.

• Ustaw kursor w przewidywanym punkcie zakończenia odtwarzania muzyki (ścieżki dźwiękowej).
• Kliknij Ustaw punkt końcowy.

Inny sposób:

• Wstaw kursor w pole Punkt końcowy.
• Strzałkami przewiń czas odtwarzania lub wpisz go ręcznie.

Zwróć tu uwagę na istotną rzecz – wartość w punkcie końcowym to nie jest miejsce zakończenia dźwięku, lecz czas jego odtwarzania. Zatem jeśli wybierzesz np. 138 sekund, a dźwięk zaczyna się po 7 sekundach (czas rozpoczęcia), to zakończy się po 145 sekundach trwania filmu.

Podsumowując, czas rozpoczęcia mówi, w którym miejscu ścieżki filmowej startuje ścieżka dźwiękowa; punkt początkowy mówi, od której sekundy ścieżki dźwiękowej jest ona uruchamiana; punkt końcowy mówi, ile sekund ścieżki dźwiękowej ma być potem odtworzone.
  

Dzielenie muzyki

Na karcie Narzędzia muzyki jest przycisk do dzielenia plików muzycznych. Odbywa się to w taki sam sposób, jak w przypadku plików filmowych – ustawiamy kursor (pionowa kreska, na ilustracji zaznaczona pomarańczową strzałką) w danym miejscu (czas pokazuje licznik wskazany czerwoną strzałką) i kliknięciem przycisku Podziel (niebieska strzałka) dzielimy plik muzyczny na dwie części. Części może być naturalnie wiele.

Rysunek 46 - Przycisk do dzielenia pliku muzycznego

Każdą z nich można oddzielnie modyfikować, np. przycinać, przesuwać punkt początkowy, wycinać fragment itd. Zauważ, że nawet po dokonaniu podziału plik jest odtwarzany jako ciągły, chyba że dokonamy modyfikacji tych części.

Rysunek 47 - Po podzieleniu pliku dźwiękowego prawa część została przesunięta w prawo i powstała przerwa

Możesz kliknąć prawym przyciskiem myszki nad fragmentem pliku muzycznego i wybrać polecenie Usuń – spowoduje to usunięcie danego fragmentu dźwięku bez naruszania samego materiału filmowego czy fotograficznego na ścieżce filmowej.

Rysunek 48 - Usuwanie fragmentu dźwięku
  

Głośność muzyki

Gdy nakładasz dźwięk na materiał wizualny, możesz regulować głośność odtwarzania. Jest to ważne zwłaszcza wtedy, gdy materiał filmowy zawiera narrację, którą chcemy wzbogacić o tło muzyczne, ale jednocześnie jej nie zagłuszać. Możesz zresztą nadawać różną głośność rozmaitym fragmentom pliku dźwiękowego, o ile tylko podzielisz go na fragmenty.

Aby zmienić głośność:

• Kliknij kartę Narzędzia muzyki.
• Kliknij przycisk Głośność muzyki.
• Przesuń suwak głośności w lewo lub w prawo, zależnie od potrzeby.

Rysunek 49 - Regulacja głośności muzyki

Zmianie ulegnie głośność nałożonej ścieżki dźwiękowej – całej lub tylko danego fragmentu, jeśli podzieliłeś uprzednio dźwięk.
Może zaistnieć sytuacja, w której pewne fragmenty filmu są wyświetlane z pełną głośnością muzyki, natomiast inne, w których jest narracja, ze ściszoną. Dzięki technice dzielenia muzyki możesz to samodzielnie regulować.
  

Narracja

Movie Maker do niedawna nie dysponował narzędziem do nakładania dźwięku na obraz przez mikrofon (jeśli nie liczyć nagrywania filmu przez kamerę internetową). Można to było robić jedynie za pomocą zewnętrznego, systemowego rejestratora dźwięku, nagrywając narrację do każdego zdjęcia i wprowadzając pliki w formacie Windows Media Audio (pliki .wma) z dysku na ścieżkę. Na szczęście nowsza wersja ma już wbudowane narzędzie do tworzenia narracji, działające podobnie jak narzędzie do nagrywania wideo z kamery internetowej.

W pierwszej kolejności musimy przygotować w jakimś notatniku tekst narracji – przeglądając zdjęcia, które mają być opatrzone komentarzem, powinniśmy napisać komentarze (lub przynajmniej szkice w punktach) i ocenić, ile czasu zajmie ich ustne przekazanie. Do orientacyjnego czasu odtwarzania trzeba dopasować czasy wyświetlania poszczególnych slajdów, dając na wszelki wypadek niewielki margines rezerwy. Na przykład, gdy komentarz do pierwszego zdjęcia zajmie z grubsza 8 sekund, ustaw czas wyświetlania slajdu na 10 sekund (karta Narzędzia wideo, grupa Dostosuj, przycisk Czas wyświetlania). Jeśli nagrasz pliki komentarzy każdy z osobna, może je potem wczytać do każdego slajdu i dopasować czas wyświetlania slajdow do ich długości.

Możesz „pójść na żywioł” i ustawić wszystkim slajdom czas wyświetlania na jakiś czas (np. 10 sekund), a następnie wygłosić całą narrację, komentując kolejno wyświetlane slajdy i starając się zmieścić w wyznaczonych 10 sekundach.

Aby nagrać narrację, przejdź na kartę Narzędzia główne i rozwiń Nagraj narrację.

Rysunek 50 – Uruchamianie interfejsu nagrywania narracji

Na ekranie ukaże się interfejs. Przycisk Nagraj uruchamia nagrywanie w miejscu, w którym znajduje się kursor (wskazany tutaj seledynową strzałką).

Rysunek 51 - Interfejs nagrywarki narracji

Gdy klikniesz Nagraj, kursor zacznie się przesuwać w prawo, pokazując z grubsza czas komentowania danego slajdu. Gdy slajd się zmieni, musisz rozpocząć kolejny komentarz. Gdybyś się nie zmieścił w czasie, możesz potem przedłużyć czas wyświetlania danego slajdu o tyle sekund, o ile przedłużyłeś nagranie – masz tutaj dodatkowy margines swobody.

Po zakończeniu nagrania kliknij Zatrzymaj i zapisz na dysku plik w formacie WMA – jego domyślna nazwa to Narracja numer data czas, ale naturalnie możesz nadać jej nazwę dopasowaną do slajdów.

Plik z nagraniem narracji jest natychmiast wstawiany do projektu – ukazuje się ścieżka w brązowych kolorach.

Rysunek 52 - Ścieżka z narracją wstawiona do zestawu fotografii

Gdy klikniesz prawym przyciskiem myszy ścieżkę narracji, zobaczysz szereg narzędzi, w tym możliwość usunięcia ścieżki, ustawienia punktu początkowego i końcowego odtwarzania narracji (podobnie jak w przypadku muzyki) czy podzielenia ścieżki.
Zwróć uwagę, że narzędzia dźwiękowe na karcie Narzędzia narracji są analogiczne do narzędzi na karcie Narzędzia muzyki, a więc dzielenie, ustawianie czasu rozpoczęcia czy punktu początkowego. Możesz np. je wykorzystać do podzielenia narracji i usunięcia jakiegoś fragmentu. Pamiętaj jednak, by po ustawieniu kursora na ścieżce projektu klikać potem ścieżkę narracji, a nie ścieżkę filmową (fotografie).

Wstawienie pliku z dysku wymaga sięgnięcia po polecenie Dodaj dźwięk. Możesz je wykorzystać, gdy z jakichś powodów zechcesz wstawić wykonane wcześniej nagranie.
  

Wzmacnianie i zanikanie dźwięku

Gdy muzyka jest dłuższa niż materiał fotograficzno-filmowy, jej odtwarzanie jest kończone gwałtownie razem z ostatnim slajdem, co nie brzmi zbyt estetycznie. Na szczęście dysponujemy narzędziem, które pozwala „wygładzić” zakończenie. Polega to na tym, że dźwięk jest stopniowo wyciszany i zanika razem z ostatnim slajdem.

Aby wprowadzić efekt zanikanie:

• Kliknij dwukrotnie ścieżkę dźwiękową w ostatnim slajdzie.
• W wyświetlonej karcie Narzędzia muzyki (lub Narzędzia narracji, jeśli dotyczy to ścieżki narracji) rozwiń menu w pozycji Zanikanie i wybierz jedną z wartości – brak, wolno, średnio lub szybko.

Zależnie od wybranej opcji dźwięk będzie wygaszany wolniej lub szybciej.

Rysunek 53 - Wprowadzanie efektu zanikania dźwięku

Do dyspozycji masz również efekt wzmacniania, który działa analogicznie, ale w odwrotnym kierunku – dźwięk jest stopniowo wzmacniany, w wybranym tempie, gdy się rozpoczyna.

Wzmacniać lub wyciszać można każdy fragment nagrania z osobna.
  

Dopasowanie projektu do muzyki

Jeśli zechcesz, aby odtworzony został cały utwór muzyczny, który jest dłuższy niż czas wyświetlania wszystkich materiałów, możesz sięgnąć do karty Projekt i kliknąć przycisk Dopasuj do muzyki. Wszystkie slajdy zostaną wówczas proporcjonalnie rozciągnięte, aby łączny czas wyświetlania był równy czasowi trwania muzyki.

Rysunek 54 - Dopasowanie prezentacji do muzyki

Konkretny przykład. W powyższym projekcie jest 12 fotografii wyświetlanych po 7 sekund każda, co daje razem 84 sekundy. Po wstawieniu ścieżki muzycznej z utworem trwającym 180 sekund przechodzimy na kartę Projekt i klikamy przycisk Dopasuj do muzyki. Czas trwania projektu jest rozciągany do 180 sekund, a zatem każdy z 12 slajdów jest rozciągany proporcjonalnie, z 7 do 15 sekund.
Gdyby muzyka trwała krócej, czas wyświetlania slajdów zostanie odpowiednio skrócony. Możesz nawet dodać kolejne slajdy i ponownie kliknąć Dopasuj do muzyki, co spowoduje ponowne przeliczenie czasu.

Jeśli dodasz kolejny utwór muzyczny, także i w tej sytuacji program przeliczy czas trwania całej prezentacji.
Uwaga: sprawdź dokładnie położenie ścieżek dźwiękowych po wprowadzeniu slajdów z tytułami czy użyciu efektów przejść – może się zdarzyć, że pierwotna synchronizacja ulegnie zaburzeniu i trzeba będzie ręcznie poprzesuwać ścieżki do właściwego położenia.
  

Dźwięk w wideo

Możesz regulować głośność dźwięku nagranego razem z wideo. Gdy klikniesz dwukrotnie slajd z wideo, ukaże się karta Narzędzia wideo – gdy klikniesz przycisk Głośność wideo, będziesz mógł zmienić suwakiem głośność dźwięku, np. zmniejszyć, jeśli jest zbyt duża. Możesz regulować głośność, odtwarzając jednocześnie klip wideo, co pozwoli ocenić dokonywaną zmianę.

Rysunek 55 - Regulowanie głośności wideo

Jeśli trzeba zmienić głośność wybranych fragmentów, podziel po prostu klip wideo i zmień natężenie dźwięku wybranego fragmentu.